Οι νέοι γονείς, οι παλιοί καθηγητές , τα οκτώ δευτερόλεπτα και “Let them scroll !”

Το πλήθος των παιδιών του Λυκείου που έχουν μαθησιακές δυσκολίες, συναισθηματικές διαταραχές, διάσπαση προσοχής και τα οποία – σύμφωνα με τις οδηγίες που μας δίνονται από τις αρμόδιες για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση επιτροπές – χρήζουν ιδιαίτερης  εκπαιδευτικής προσέγγισης, έχει πραγματικά απογειωθεί.
Ξεκινώντας από το σχολείο μου, το ποσοστό από το 10% περίπου που ήταν το σχολικό έτος 2021-22, θα φθάσει την προσεχή χρονιά 2025-26 στο 25% περίπου στο ξεκίνημα , με πρόβλεψη να ανέβει στο 30% μέχρι το τέλος του έτους (βλέπετε πολλοί μαθητές αιτούνται κατά τη διάρκεια του έτους εξέτασης από τις αρμόδιες επιτροπές). Τη χρονιά που μόλις τελείωσε, δίδασκα σε τμήμα 24 ατόμων της Α Λυκείου που κατέληξε να έχει 6 προφορικά εξεταζόμενους και 4 επιπλέον μαθητές με ήσσονος σημασίας προβλήματα τα οποία όμως έπρεπε να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διδασκαλία και την εξέταση των μαθημάτων.

Παρόμοιο ή και μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και τα περισσότερα σχολεία της Δ Αθήνας και αναφέρομαι σε περιοχές που δεν τις λες και υποβαθμισμένες (Παλαιό Φάληρο, Άλιμος, Άγιος Δημήτριος , Γλυφάδα, Νέα Σμύρνη).

Η συζήτηση για την εκτίναξη των περιστατικών έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια, με τους ειδικούς να θεωρούν την περίοδο της πανδημίας ως κομβική για την έξαρση του φαινομένου. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η πανδημία απλώς επιτάχυνε την εξέλιξη.
Οι αιτίες που όλο και περισσότεροι μαθητές φτάνουν στο Λύκειο και δεν μπορούν να γράψουν σωστά, δεν μπορούν να καταλάβουν αυτό που διαβάζουν, αδυνατούν να συγκεντρωθούν κατά τη διάρκεια του μαθήματος, απαιτούν ευκολότερα θέματα, ευελιξία στον τρόπο με τον οποίο απαντούν , περισσότερο διαθέσιμο χρόνο για να επεξεργαστούν τα ερωτήματα, εναλλακτική διδασκαλία ώστε να προσεγγίσουν τα διδακτικά αντικείμενα και που το μόνο που δεν έχουν κερδίσει είναι το δικαίωμα να απαντούν με γκριμάτσες ή ηλεκτρονικά με gif και emoji , είναι οι οθόνες, οι οικογένειες τους και εμείς οι εκπαιδευτικοί. Το ποσοστό ευθύνης δεν είμαι σε θέση να το καθορίσω, αλλά , αν συμφωνήσουμε ότι αυτά είναι τα αίτια, ίσως να μπορέσουμε να σταματήσουμε τα χειρότερα που έρχονται.

Οθόνες: Πολύ πρόσφατα, ειδικοί ανακοίνωσαν ότι το 45% περίπου του ενήλικου πληθυσμού στην Ε.Ε , μπορεί να μείνει προσηλωμένο σε αυτό που κάνει χωρίς να «ξεστρατίζει» η σκέψη του για χρόνο που δεν ξεπερνά τα 8 δευτερόλεπτα!!!

(αφήνω παράγραφο για να σας δώσω χρόνο να συγκεντρωθείτε εκ νέου)

Τα παιδιά μας έχουν συνηθίσει να παρακολουθούν μια οθόνη και – σπανίως πλέον – να αλληλεπιδρούν μέσω υπολογιστή. Η συμμετοχή των περισσότερων περιορίζεται σε αντιδράσεις με εικονίδια. Δεν είναι σε θέση να σχολιάσουν , έστω αυτά που τους αρέσει να βλέπουν , δεν έχουν υπομονή να διαβάσουν ένα κείμενο,  δυσκολεύονται πολύ να μάθουν τους στίχους ακόμα και ενός τραγουδιού trap από αυτά που ακούνε και για την παρακολούθηση μαθήματος από υπολογιστή να μην το συζητήσω: ο ύπνος έρχεται ελάχιστα λεπτά μετά τη δήλωση ότι είναι παρόντες…

Οι οικογένειες: Δεν υπάρχει χρόνος και όρεξη να ασχοληθούν με τα παιδιά τους. Παλιότερα, έβλεπες μπαμπάδες και μαμάδες να πηγαίνουν να μάθουν τα βλαστάρια τους μπάλα, ποδήλατο, τσουλήθρα και γενικά να κυκλοφορούν μαζί τους, να συζητούν, να δείχνουν πράγματα ! Τώρα αυτά έχουν μπει στον αυτόματο: Τους δίνεις ένα κινητό/tablet/υπολογιστή και σταματούν να σε απασχολούν. Οι πιο «υπεύθυνοι γονείς» περηφανεύονται κιόλας ότι έχουν παρέμβει ηλεκτρονικά στις συσκευές ώστε τα παιδιά να μην βλέπουν ιστότοπους με ακατάλληλο περιεχόμενο – βλέπετε από όλη τη ζημιά που μπορεί να κάνει το διαδίκτυο έχουν σκεφτεί ότι τα site με πορνογραφικό περιεχόμενο κάνουν τη μεγαλύτερη! Θα ασχολούνταν με τα παιδιά τους περισσότερο, αλλά που να προλάβουν αφού έχουν να ασχοληθούν οι ίδιοι με τα δικά τους social…

Οι εκπαιδευτικοί: Αργήσαμε να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε μάθημα όπως έκαναν άλλοι σε μας πριν από 20- 40 χρόνια. Κάποιοι από εμάς αρνούνται ακόμα να χρησιμοποιήσουν νέα εργαλεία προσέγγισης των διδακτικών αντικειμένων. Τα προγράμματα σπουδών δεν έχουν προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις και οι όποιες παρεμβάσεις απλά «κατεβάζουν» τον πήχη μήπως και τα ποσοστά των μαθητών που μπορούν να τον περάσουν , ανέβουν. Αντίστοιχα , οι μαθητές «κατεβάζουν» το χρόνο της δικής τους απασχόλησης και αυτό συνεχίζεται για τουλάχιστον 15 χρόνια.

Πάρτε μια ανάσα – αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ, ανήκετε σε ένα σπάνιο είδος και πρέπει να σας προστατεύσω!

Τι μπορούμε να κάνουμε;

H Google είναι μακράν η φθηνότερη «νταντά» που μπορούμε να βρούμε για τα παιδιά μας, αλλά να σας παραθέσω την τελευταία πρόταση από την απάντηση μέσω ΑΙ που δόθηκε στην ερώτηση «πως μπορείς να καταστρέψεις τη νέα γενιά μιας χώρας, χωρίς να ασκήσεις κανενός είδους βία επάνω της;»
«Let them scroll !»
Σταματήστε να δίνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας κινητά και tablet,μην επιτρέπετε άπειρες ώρες χαζέματος σε ανήλικους που ακόμα πάνε σχολείο, δώστε τους εναλλακτικές.

 Να περιορίσουμε δραστικά και χρονικά την πρόσβαση των ενηλίκων στα social. Δεν γίνεται να ασχολείσαι με το Instagram και το τικ-τοκ 4 ώρες και να απαιτείς από το παιδί σου να το κλείσει και να πάει να διαβάσει για να έχεις άλλες δύο ώρες για να συνεχίσεις να βλέπεις βιντεάκια ή να ανεβάζεις reels.  

Εμείς οι εκπαιδευτικοί, οφείλουμε να βρούμε τρόπους να διδάξουμε οι οποίοι να είναι συμβατοί με τους τρόπους που μαθαίνει πλέον ένα παιδί/έφηβος και να απαιτήσουμε από την Πολιτεία να μας δώσει τα μέσα και την εκπαίδευση για να το καταφέρουμε. Η τοποθέτηση διαδραστικών οθονών με σύνδεση στο διαδίκτυο ήταν – και θα αποδειχθεί και στην πορεία – ένα τεράστιο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν είχε συνοδευθεί και από επιμόρφωση που να επικεντρώνει σε κάθε ειδικότητα, θα είχε φέρει ήδη καλύτερα αποτελέσματα, αλλά δεν είναι αργά για αυτό!
Όσοι από εμάς ενδιαφέρονται (και ευτυχώς είναι πολλοί!) βρίσκουν σιγά-σιγά τα πατήματα τους.

Λιγότερες ώρες μπροστά στην οθόνη, περισσότερη κουβέντα και ενασχόληση με τα παιδιά μας, θέληση και προσπάθεια προσαρμογής από τους εκπαιδευτικούς !

Πολύ ώρα μπροστά στην οθόνη, φτάνει!