Μερικές κακές σκέψεις για τις αλλαγές και όσους παίρνουν αποφάσεις!

Τα δύο τελευταία χρόνια, έχουν υπάρξει πολλές αλλαγές σε Γυμνάσια και Λύκεια σε ότι αφορά τον τρόπο με τον οποίο εξετάζονται οι μαθητές. Βλέποντας το νόμο να εφαρμόζεται για δεύτερη χρονιά στο Γυμνάσιο και διαβάζοντας για αντίστοιχες αλλαγές που θα ισχύσουν από φέτος στα Λύκεια καθώς και το συνοδευτικό κείμενο που εξηγούσε το σκεπτικό της απόφασης, προβληματίζομαι για το τι ακριβώς θέλει να πετύχει το ΙΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας με αυτές τις αλλαγές.

Χρειάζεται να αποφασίσουμε κάποια στιγμή για το ποια είναι ακριβώς η στόχευση, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να απαντηθούν πρώτα κάποια ερωτήματα:

1. Είμαστε σύμφωνοι ότι τα μαθήματα που διδάσκονται σε Γυμνάσια και Λύκεια είναι αυτά που πρέπει; Το Υπουργείο προφανώς απάντησε ναι, αφού δεν προχώρησε σε ιδιαίτερες αλλαγές, αλλά μόνο στην (εύκολη λύση) αλλαγή τίτλων σε κάποια μαθήματα.

2. Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών στα διδασκόμενα μαθήματα είναι αυτά που πραγματικά θα προετοιμάσουν τους σημερινούς μας μαθητές να γίνουν ενημερωμένοι και υπεύθυνοι πολίτες, καλοί τεχνίτες και αυριανοί επιστήμονες; Επίσης, η έμμεση απάντηση του Υπουργείου είναι ναι, αφού δεν προχωρά σε αλλαγές.

3. Θα πρέπει ένας μαθητής που ολοκληρώνει με επιτυχία τον κύκλο σπουδών του σε μια εκπαιδευτική βαθμίδα, να μπορεί να συνεχίσει επίσης με επιτυχία στο αμέσως επόμενο επαγγελματικό ή εκπαιδευτικό του βήμα; Η απάντηση θα έπρεπε σε ένα σωστό εκπαιδευτικό σύστημα να είναι ναι. Στην Ελλάδα, για ένα πολύ μεγάλο και διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό μαθητών ή φοιτητών, η απάντηση είναι ένα βροντερό όχι , μια κραυγή αγωνίας που έρχεται από τους ανθρώπους που καλούνται να διδάξουν σε δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Είναι γεγονός πως η μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών, βρίσκει τεράστια δυσκολία να παρακολουθήσει και να περάσει με επιτυχία τις εξετάσεις (στην ώρα τους, εννοείται!) ενώ ένα τεράστιο ποσοστό που σε κάποιες σχολές αγγίζει και το 40% παρατάει τις σπουδές του μετά από 2-5 χρόνια φοίτησης. Η «επίσημη» δικαιολογία ότι τα παρατούν γιατί δεν θέλουν πραγματικά τη σχολή στην οποία πέρασαν, ισχύει όντως για ένα ποσοστό φοιτητών, αλλά όχι για αυτούς που παρακολούθησαν, κόπιασαν, έδωσαν ένα σωρό εξετάσεις και απογοητεύτηκαν μετά από 2-5 χρόνια προσπαθειών. Αυτό ισχύει για όλες σχεδόν τις σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και δεν μπορεί να εξηγηθεί – αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς – με το «τεμπελιάζουν», «χάζεψαν» είναι «αδιάφοροι» κ.λ.π  .
Η αιτία είναι ότι τα παιδιά που τελειώνουν τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ξέρουν πλέον πολύ λιγότερα πράγματα από αυτά που θα έπρεπε (θεωρητικά, με βάση τα προγράμματα σπουδών τους) να γνωρίζουν και πάντως το επίπεδό τους είναι πολύ χαμηλότερο γνωστικά από το ελάχιστο αναγκαίο για την φοίτηση τους στην επόμενη βαθμίδα.
Παρόμοιες διαπιστώσεις δυστυχώς, έχουμε και οι καθηγητές του Γυμνασίου για τα παιδιά που μας έρχονται από το δημοτικό όπως και οι καθηγητές του Λυκείου για τους μαθητές που έρχονται από το Γυμνάσιο.

Στην εκπαιδευτική διαδικασία, εμπλέκονται οι μαθητές (που ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ, αφού προβιβάζονται κανονικά από τη μια τάξη στην άλλη και εισάγονται σε ΑΕΙ και ΤΕΙ μετά από εξετάσεις) , οι γονείς (σίγουρα έχουν μερίδιο ευθύνης, αφού η αγωνία για την επιβίωση έχει υπερκεράσει το ενδιαφέρον για την εκπαίδευση των παιδιών τους), εμείς οι εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας (οι ίδιοι που πριν 6-7 χρόνια βγάζαμε μια χαρά μαθητές και φοιτητές) που δεν καταφέραμε να εμποδίσουμε το ξεφτίλισμα των πάντων, ημών των ιδίων περιλαμβανομένων και το Κράτος- μέσω της κυβέρνησης φυσικά – που στην προσπάθεια να κάνει οικονομία παντού χωρίς να χάσει όμως την «συμπάθεια» των μαθητών  και των οικογενειών τους, άφησε και σκοπεύει να αφήσει να καταρρεύσουν τα πάντα, αρκεί να «κλείσει το μάτι» στους αυριανούς της ψηφοφόρους: Δεν πειράζει που τελείωσες το δημοτικό και δεν ξέρεις την προπαίδεια. Δεν πειράζει που τελείωσες το δημοτικό και μπερδεύεις το αφτί με το αυτή και το αυτοί ενώ γράφεις το αυγό με δύο λάμδα και έχεις απενεργοποιήσει την αυτόματη διόρθωση σε υπολογιστή και κινητό για να μην σε μπερδεύει.
Δεν πειράζει που τελείωσες το Γυμνάσιο και θα μάθεις τι είναι το μονοξείδιο του άνθρακα μόνο αν δηλητηριαστείς, που νομίζεις ότι τους τόκους της Τράπεζας τους πληρώνει το κράτος (μπορεί σε αυτό να μην πέφτεις και πολύ έξω ,τελικά) , που πιστεύεις ότι όταν είσαι πιωμένος οδηγείς καλύτερα, που νομίζεις ότι η Θεσσαλονίκη έχει άλλη κυβέρνηση από την Ελλάδα, που είσαι πεισμένος ότι επανάσταση του 21 κάπως σχετίζεται με το Πολυτεχνείο και το ΟΧΙ που είπε ο Μεταξάς στους Τούρκους, για να έχεις τη Δαμανάκη στα μικρόφωνα να φωνάζει στους Ιταλούς κατακτητές λίγο πριν καταλάβει ο Αλέξης το πολυκλαδικό της Ηλιούπολης.

Ένας λογικός άνθρωπος που βλέπει συνολικά το πρόβλημα, θα καταλάβαινε πως το θέμα δεν είναι τι να κάνουμε με τους φοιτητές, ούτε καν με την εισαγωγή των μαθητών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Αν και η επαναφορά της βάσης του 10 ως προϋπόθεση για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ , είναι μια ηθική υποχρέωση αν θέλουμε να βλέπουμε το Λύκειο ως βαθμίδα εκπαίδευσης και όχι ως σταθμό δημιουργικής (;;;) απασχόλησης εφήβων.
Θα έβλεπε λοιπόν πως χρειάζονται αναμόρφωση τα προγράμματα σπουδών του Δημοτικού , διόρθωση των κακών βιβλίων (χρειάστηκαν 8 χρόνια για να αλλάξει το πανθομολογούμενα απαράδεκτο βιβλίο Μαθηματικών της Ε΄ Δημοτικού) , ίσως και διαχωρισμός των παιδιών σε δύο επίπεδα από την Τρίτη Δημοτικού και μετά , ώστε να ωφελούνται οι πλέον αδύναμοι μαθητές από πιο εξειδικευμένη διδασκαλία και λιγότερη δυσκολία στην επανάληψη μιας τάξης του Δημοτικού για τους πολύ αδύνατους μαθητές.
Για το Γυμνάσιο ισχύουν ανάλογα πράγματα. Με την προσθήκη ότι οι μαθητές που δεν συμπληρώνουν το 10 στα γραπτώς εξεταζόμενα θα επανεξετάζονται. Δεν είναι δυνατόν μαθητής να προβιβάζεται χωρίς πρόβλημα από τη Β στη Γ Γυμνασίου έχοντας 8 Μαθηματικά και Φυσική και 9 σε  ιστορία , βιολογία γιατί συμπλήρωσε 13 με Θρησκευτικά, Φυσική Αγωγή, Αισθητική Αγωγή, Αγγλικά και Γαλλικά !
Και να επανεξετάζονται μετά από μάθημα που θα γίνεται μέσα στο σχολείο, αλλά όχι ταχύρρυθμο σεμινάριο 5-8 ωρών στριμωγμένο σε 5 εργάσιμες ημέρες, γιατί αυτό είναι κοροϊδία για μαθητές και διδάσκοντες.

Για το Λύκειο: Αν αποφασίζουμε ότι τα μαθήματα του Λυκείου έχουν πράγματι αξία, ας τους την αποδώσουμε: Καταργείστε το μηδενιστικό «9,5» ως προϋπόθεση προβιβασμού και πάρτε πίσω την κατάργηση της τελικής εξέτασης. Δεν μπορεί ένας μαθητής να περνά μάθημα γιατί έγραψε σε δύο ωριαίες εξετάσεις (που αφορούν το 20% το πολύ της διδακτέας ύλης) ένα 7 που μαζί με τα προφορικά έγινε 10. Δεν μπορεί ένα απολυτήριο να έχει αξία αν δεν έχει απονεμηθεί μετά από πραγματική πιστοποίηση της ελάχιστης γνώσης στο σύνολο των μαθημάτων. Το Λύκειο δεν είναι Πανεπιστήμιο και δεν πρέπει να εξειδικεύει , αλλά να παρέχει πραγματικές βασικές γνώσεις σε ένα ευρύ φάσμα. Βοηθήστε τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς να απαξιώνετε αυτά που εσείς θεωρείτε μαθήματα απαραίτητα για το Γυμνάσιο και το Λύκειο.

Αυτό που γίνεται από το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ, είναι μια συνεχής υποχώρηση σε απαιτήσεις που έχουμε από τους μαθητές και – μέσω και των μειώσεων της ύλης και των εξετάσεων – της υποβάθμισης βασικών θετικών μαθημάτων. Ειδικά για τα μαθηματικά, η πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΜΕ , τα λέει όλα.

Δεν ξέρω πραγματικά τι πρέπει να γίνει για να ξυπνήσουν κάποιοι από τους ιθύνοντες. Μήπως να μιλούσαν με εκπαιδευτικούς της τάξης, όχι των γραφείων και συνδικαλιστές,  από όλες τις βαθμίδες; Να συνειδητοποιούσαν ότι η κατάσταση είναι απελπιστική και ότι οι ενέργειές τους θα την επιδεινώσουν; Να αναλογίζονταν τη ζημιά που μακροπρόθεσμα θα προκαλέσουν; Να σκέφτονταν ότι πρέπει να κάνουν κάτι για να αναστρέψουν την κατρακύλα;

Εκ του αποτελέσματος κρίνω την κατάσταση , η ευθύνη που έχω απέναντι στα παιδιά, τις οικογένειες και την χώρα μου είναι το κίνητρο για το άρθρο και  προφανώς δεν είμαι ειδικός, ούτε γνωρίζω πως ακριβώς μπορούν να διορθωθούν τα πράγματα.   Πολύ φοβάμαι όμως ότι τα δύο τελευταία ισχύουν και για αυτούς που παίρνουν αποφάσεις για την Παιδεία.

Βασίλης Μπακούρος

Μαθηματικός

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 15-10- 2018 στο alfavita.gr