Ας μην επιβάλλουμε στα παιδιά αυτό που μέχρι χθες απαγορεύαμε!

Μέχρι πριν ένα μήνα, ειδικοί και λιγότερο ειδικοί συνιστούσαν να μην αφήνουμε τα παιδιά μας να μένουν πάνω από δύο ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή. Οι γονείς, πειθαρχώντας οι περισσότεροι, τους πήραν από ένα smartphone ώστε να ησυχάσουν από τη συνεχή γκρίνια του στυλ: «Αφού όλοι μου οι φίλοι/φίλες έχουν και έτσι επικοινωνούμε, εσείς τι πρόβλημα έχετε;»
Πήραν είδηση και όσοι είχαν μικρότερα παιδιά ότι με ένα κινητό καθάρισαν και να τα μωρά με τα τάμπλετ και τα κινητά στο χέρι, ανέθεσαν την κηδεμονία των παιδιών τους στη Google.

Εμείς – οι εκπαιδευτικοί – προσπαθούσαμε να πείσουμε τα παιδιά ότι η πολύωρη ενασχόληση με τις διαδραστικές οθόνες, βλάπτει σοβαρά σε πάρα πολλούς τομείς.

Και ξαφνικά μπήκε στη ζωή μας ο κορωνοιός, η καραντίνα και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Χάρηκε η Υπουργός που τα παιδιά δεν θα μείνουν άπραγα κλεισμένα στα σπίτια, χάρηκαν οι γονείς που αντί να χαζολογάνε απλά παρακολουθώντας βιντεάκια ή παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια που προκαλούν εθισμό θα κάνουν μάθημα, χαρήκαμε και οι δάσκαλοι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας που θα είχαμε μια επαφή με τα παιδιά και θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε «ζωντανό» το σχολείο.

Τρεις σχεδόν εβδομάδες μετά το «ξεκίνημα» και μετά από άπειρες ώρες μπροστά από μια κλεψύδρα που προσπαθούσε να συνδεθεί στο ΠΣΔ ή προσπαθώντας να βρούμε άκρη, σχετικοί και άσχετοι, είπα να γράψω δύο κουβέντες από την εμπειρία που έχω μέχρι στιγμής αποκομίσει.

Το πρώτο που έχω να πω και που με προβληματίζει ιδιαίτερα , είναι η απώλεια του μέτρου. Από τα απόλυτο τίποτα της καραντίνας, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, περάσαμε στο «τα θέλω όλα». Από τις «δύο ώρες» μπροστά σε μια οθόνη, περάσαμε στο 6 τουλάχιστον ώρες σε καθημερινή βάση μπροστά σε μια οθόνη. Λέω τουλάχιστον, γιατί όταν το επίσημο πρόγραμμα βγάζει 4 ώρες παρακολούθησης μαθημάτων, τα παιδιά πρέπει στη συνέχεια να «κατεβάσουν» τις ασκήσεις που όλοι εμείς βάζουμε, να τις λύσουν (σε υπολογιστή ή στο χαρτί) και να ψηφιοποιήσουν τις απαντήσεις τους προκειμένου να τις στείλουν σε μας. Επίσης , να ελέγξουν για το αν έχουμε απαντήσει στις προηγούμενες, να ψάξουν για το πρόγραμμα ή για τις «εμπνεύσεις» κάποιων από μας.
Ας μην μπω στις πρακτικές δυσκολίες και τις κοινωνικές ανισότητες που μπορούν να κάνουν ένα παιδί να αισθανθεί «παρείσακτο», δεν είναι αυτός ο σκοπός της παρέμβασης μου. Υποθέτω δηλαδή ότι η οικογένεια διαθέτει κάποιο αξιοπρεπές μέσο για να παρακολουθεί ο μαθητής, ότι τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας δεν το χρειάζονται για τη δουλειά τους, ότι υπάρχει αρκετά γρήγορο internet, χώρος με σχετική ησυχία για να μπορεί να κάνει το παιδί τη δουλειά του κ.λ.π..

Τι ακριβώς κάνουμε;;; Τα παιδιά ήδη παραπονιούνται για τον όγκο των εργασιών και τις ώρες που πρέπει να ασχολούνται. Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό για το «καινούργιο» που είναι πιο κοντά σε αυτά, η κόπωση και η αίσθηση πως δεν προλαβαίνουν πλέον να παίξουν είναι ήδη παρούσα. Το «μπούκωμα» από το μονόπλευρο τρόπο ενασχόλησης με τα μαθήματα θα εμφανιστεί αυτή την εβδομάδα, όταν και οι τελευταίοι από εμάς θα μπουν στο πρόγραμμα φορτώνοντάς το.

Τι πρέπει να γίνει; Ο στόχος είναι τα παιδιά να κρατήσουν μια επαφή με τα μαθήματα, όχι να βγάλουν τα μάτια τους μπροστά σε μια οθόνη. Δεν είναι επιτυχία αν κατορθώσουμε να αναπτύξουν απέχθεια ακόμα και σε αυτή, την πιο «κοντινή» τους διαδικασία μάθησης.

Πρώτα – πρώτα εμείς, θα πρέπει να μετριάσουμε τις υπερβολικές απαιτήσεις και εργασίες. Το ότι το σχολείο είναι κλειστό δεν σημαίνει ότι πρέπει τα παιδιά να ασχολούνται όλη την ημέρα με τα μαθήματα και με το άγχος αν θα καταφέρουν να «ανεβάσουν» εγκαίρως τις απαντήσεις τους. Το Υπουργείο πρέπει να επέμβει ώστε να μειώσει σε 10 – 12 ώρες το πολύ το εβδομαδιαίο πρόγραμμα της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα.
Επίσης, πρέπει να «μαζέψει» λίγο τους προϊστάμενους/διευθυντές που πιέζουν συναδέλφους που δεν έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό ή/και τις γνώσεις να οργανώσουν ένα διαδικτυακό μάθημα , να «κόψουν το λαιμό τους» για να μην εκτεθούν οι ίδιοι. Η ειρωνεία βέβαια είναι ότι αρκετοί από αυτούς που πιέζουν δεν έχουν ούτε μία δική τους εργασία σε ηλεκτρονική μορφή.

Α! Σχετικά με τους πολλούς ειδήμονες στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση , που έσπευσαν να πανηγυρίσουν για τα πλεονεκτήματα της μεθόδου: Η ζωντανή επαφή με τους ανήλικους μαθητές δεν υποκαθίσταται από την ηλεκτρονική διδασκαλία. Για όσους δε πιστεύουν ή φοβούνται πως οι υπολογιστές θα αντικαταστήσουν τους εκπαιδευτικούς, να ξέρουν πως αυτό είναι κάτι που έχει ήδη δοκιμαστεί, κριθεί και αποτύχει πριν τον 21^ο αιώνα στην Ιαπωνία.

Η εξ αποστάσεως ασύγχρονη εκπαίδευση ήταν ήδη μέσα στη ζωή μας και είναι απαραίτητη για την απόκτηση γνώσης και την εμβάθυνση. Η εξ αποστάσεως «σύγχρονη» πρέπει άμεσα να περιοριστεί δραστικά και μόνο σε όσους από τους συναδέλφους αισθάνονται έτοιμοι να το κάνουν χωρίς να διασυρθούν.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στο alfavita.gr , σήμερα 5 Απριλίου, με τον ίδιο τίτλο.