Τα θέματα των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων, ήταν σίγουρα τα καλύτερα των τελευταίων ετών και – ίσως για αρκετούς – τα δυσκολότερα. Είναι οπωσδήποτε ευχάριστο που ξεκολλήσαμε από την μόχλευση των ασκήσεων του σχολικού βιβλίου , σταματώντας έτσι την τυποποίηση και απομνημόνευση που κινδύνευε να μας φέρει χρόνια πίσω (οι παλιότεροι ίσως θυμούνται  την εποχή που η μια άσκηση ήταν μέσα από το σχολικό).
Τα θέματα είχαν αρκετές πράξεις και απαιτούσαν μαθηματικές δεξιότητες , βαθιά γνώση της ύλης και επινοητικότητα ή αυξημένη παρατηρητικότητα και συγκέντρωση για να λυθούν.
Η επιτροπή που βάζει τα θέματα ανέβασε τον πήχη, έχοντας τη βεβαιότητα ότι οι πολλοί θα περάσουν πολύ κάτω από αυτόν… Είναι συζητήσιμο το αν ήταν η σωστή στιγμή να γίνει κάτι τέτοιο, σε μια σχολική χρονιά που κάθε άλλο παρά φυσιολογικά κύλισε.

Οι μαθητές πάλι, δεν ήταν προετοιμασμένοι να λειτουργούν έτσι. Έχοντας περάσει «αέρα» από τις δύο πρώτες τάξεις του Λυκείου, ήταν μέτρια προετοιμασμένοι και με κενά που δεν μπορούσαν να καλυφθούν εύκολα στην τελευταία τάξη. Οι μαθητές που ακολουθούν , δηλαδή αυτοί που φέτος φοιτούσαν στην Α και τη Β Λυκείου, νομίζω ότι είναι σε ακόμα χειρότερη κατάσταση όσον αφορά το μαθηματικό τους υπόβαθρο.
Φταίει το κλείσιμο των σχολείων και η χαλάρωση, φταίει η σκέψη ότι «δεν χρειάζεται να γράψω και τόσο καλά αφού οι πολλοί είναι εντελώς άσχετοι», φταίμε και εμείς: καθηγητές και φροντιστές κάθε είδους.

Έχουμε κάνει τη μετριότητα κανόνα και προκειμένου να διευκολύνουμε τους μαθητές έχουμε καταντήσει chefs που αραδιάζουν συνταγές. Για να μην παρεξηγηθώ: Δεν εννοώ τη βασική μεθοδολογία που είναι απαραίτητη σε ένα φυσιολογικό μυαλό για να μπορέσει να κάνει τα στοιχειώδη, αλλά την προς τα κάτω ισοπέδωση των πάντων. Να πω παραδείγματα;;;

Α΄ Λυκείου. Δευτεροβάθμιες εξισώσεις. Τρία-τέσσερα παιδιά, από τους καλούς μαθητές/τριες που ίσως και να πηγαίνουν στο ίδιο φροντιστήριο, επέμεναν στις πρώτες ασκήσεις που τους ζήτησα να λύσουν στην τάξη να λύνουν τα πάντα με διακρίνουσα! Ξεκινούσαν μάλιστα γράφοντας α=1, β=0, γ=-4 για να λύσουν την εξίσωση x² -4=0. Τα ίδια και με την εξίσωση αχ²+βχ=0. Χρειάστηκε να τους ασκήσω μαθηματικό bullying για να τους πείσω να δουλέψουν αλλιώς.
Β΄ Λυκείου. Διανύσματα. Ότι και να ζητούσα, έπαιρναν σημείο αναφοράς. Εύρεση σταθερού σημείου; Να δώσουμε δύο τιμές στην παράμετρο και να λύσουμε το σύστημα, έστω και αν μιλούσαμε για κύκλο.
Γ΄ Λυκείου. Εύρισκαν την παράγωγο μιας συνάρτησης , ας πούμε . Όχι, δεν έγραφαν απευθείας ότι είναι θετική. Την έβαζαν ίση με το 0, μετά την έβαζαν >0 και μετά <0 και απαντούσαν σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Τους προπηλάκιζα και η απάντηση ήταν: Μας έχουν μάθει να το κάνουμε αναλυτικά για να μην χάνουμε βαθμούς.  Να μην μιλήσουμε για την συνέχεια μιας συνάρτησης (είναι πηλίκο λογαριθμικής με συνάρτηση που είναι άθροισμα πολυωνυμικής με τριγωνομετρική κ.λ.π).

Ικανότητα σε πράξεις; Βράστα. Πέντε λεπτά για να βρουν τις ρίζες τριωνύμου, τρεις γραμμές για να λύσουν την lnx>1 , πέντε γραμμές για να βρουν την παράγωγο μιας ρητής συνάρτησης. Τι να γράψουν αυτά τα παιδιά; Ο χρόνος και η κούραση για να «αναλύσουν» γραπτώς τα στοιχειώδη τους έβαζε να γράφουν με άριστα το 15. Όταν 10 μέρες πριν τις εξετάσεις , δεν μπορούσαν να βρουν σωστά και γρήγορα την παράγωγο μιας συνάρτησης , το παιχνίδι ήταν ήδη χαμένο.

Τεράστια κενά από την ύλη του Γυμνασίου ( 6 στους 25 ήξεραν να λύσουν σωστά μια πρωτοβάθμια εξίσωση, 4 στους 25 μπορούσαν να κάνουν σωστά μια παραγοντοποίηση που να μη θέλει απλώς κοινό παράγοντα). Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να μελετούν μαθηματικά, οι συνταγές που τους έχουν δώσει είναι προβληματικές και η θέληση τους να ασχοληθούν παραπάνω ανύπαρκτη. Τι ακριβώς κάνουν στο ΓΕΛ; Για ποιο ακριβώς λόγο φοιτούν;

Έχω μαθητές φέτος στην Α και τη Β Λυκείου που προβιβάζονται έχοντας μέσο όρο στα μαθηματικά 5 και 6. Αρκετοί από αυτούς θα προσπαθήσουν να εισαχθούν σε σχολές Οικονομίας , Πληροφορικής ή ακόμα και στο Πολυτεχνείο. Έχοντας δώσει άπειρα χρήματα σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα. Πεταμένα.

Το Λύκειο δεν έχει καμιά ελπίδα να ξαναγίνει σχολείο αν δεν επανέλθει η απαίτηση του 10 σε κάθε γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα. Τα υπόλοιπα δοκιμάστηκαν, απέτυχαν , πληρώθηκαν και πληρώνονται. Υπάρχει κανείς να τολμήσει;