Ο εθνικός διάλογος για την Παιδεία ξεκινά στο τέλος Δεκέμβρη και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλη του 2016. Ο Πρόεδρος μάλιστα της 36-μελούς επιτροπής σοφών κ. Αντώνης Λιάκος , έκανε χθες μια δήλωση- διαπίστωση: Από τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, το Λύκειο είναι η πιο προβληματική, χαρακτηρίζοντάς το μάλιστα «νεκρό» .

Από τις πρώτες δηλώσεις κιόλας του Προέδρου, πριν καν γίνει η πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής (ορίσθηκε για τις 28 Δεκεμβρίου, οπότε καταλαβαίνετε…) είναι φανερό ποιες είναι οι προτεραιότητες: Αλλαγές στο Λύκειο, αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα, κατάργηση εξετάσεων για κάποιες σχολές και εισαγωγή φοιτητών σε αυτές με κάποιο τρόπο (λίστα, συστάσεις ή συνέντευξη;).  Ο βαθμός που παίρνουν τα παιδιά στο σχολείο, εννοείται πως δεν αποτελεί και δεν θα αποτελέσει κριτήριο : Το Υπουργείο ανταποδίδει στους εκπαιδευτικούς την ίδια εμπιστοσύνη που δείχνουν και εκείνοι στις επιλογές του!

Δυστυχώς, ούτε και η νέα ηγεσία δείχνει να κατανοεί ότι το πρόβλημα δεν εμφανίζεται ξαφνικά στο Λύκειο, αλλά ξεκινά από το Δημοτικό, εντείνεται στο Γυμνάσιο και κορυφώνεται στο Λύκειο. Οπότε για μια ακόμα φορά φαίνεται πως ξεκινάμε από λάθος βαθμίδα. Υπάρχουν ακριβώς τρία πράγματα που κάνουν τα παιδιά να αδιαφορούν για το μάθημα στο Λύκειο:
1. Η βεβαιότητα ότι όλοι θα προβιβαστούν, αφού η ιδέα της βάσης του 9,5 αποδείχθηκε η μεγαλύτερη καταστροφή για τους μέτριους μαθητές του Λυκείου, οι οποίοι είδαν ότι δεν χρειάζεται ούτε καν η ελάχιστη προσπάθεια που μέχρι τότε κατέβαλλαν για να προαχθούν.
2. Το γεγονός πως όλοι θα πάρουν τεράστιους βαθμούς, αφού οι καθηγητές στην προσπάθειά μας να μην αδικήσουμε τα παιδιά των δημόσιων σχολείων έναντι εκείνων που φοιτούν σε ιδιωτικά, φορτώνουμε τους μαθητές μας με βαθμούς που δεν έχουν αντίκρυσμα.
3. Το ίδιο το πρόγραμμα σπουδών που παραμένει κολλημένο σε στερεότυπα, με μόνη καινοτομία των τελευταίων χρόνων την εισαγωγή των projects , δηλαδή του να ελέγξουμε αν σε κάθε ομάδα 10-20 μαθητών, υπάρχουν 3 που να ξέρουν να κάνουν copy-paste και να ψιλομετατρέπουν μια παρουσίαση σε PowerPoint.

Επίσης δυστυχώς, τα προγράμματα σπουδών και οι προσφερόμενες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, λες και είναι φτιαγμένα για «άλλη» χώρα ! Στη χώρα μας έχουμε συγκεκριμένους τομείς στους οποίους αποδεδειγμένα μπορούμε να κάνουμε σπουδαία πράγματα: Ναυτιλία, τουρισμό, γεωργία και κτηνοτροφία και κατασκευές.
Επίσης, έχουμε ορυκτό πλούτο και πετρέλαιο – όπως λένε.
Πώς η ανάγκη εκμετάλλευσης και ενίσχυσης αυτών των τομέων, εκφράζεται μέσα από τις εκπαιδευτικές μας δομές; Απλά, δεν εκφράζεται.

Σαν να μην έφταναν όλα τα υπόλοιπα , έχουμε και όλους τους νεωτερισμούς που ακούμε από χώρες του εξωτερικού (Φινλανδία, κυρίως) περί ελάφρυνσης της ύλης, ελευθερίας στο πως τα παιδιά μαθαίνουν και ομαδοσυνεργατικές μεθόδους διδασκαλίας. Αυτά ήδη σιγά-σιγά διαψεύδονται από την πραγματικότητα: Χώρες όπως η Ιαπωνία, η Κορέα, η Γερμανία με αυστηρά εκπαιδευτικά συστήματα και πολλαπλές εξετάσεις έχουν όχι απλά τους πιο καταρτισμένους μαθητές αλλά και τους πιο ευχαριστημένους!!!

Βέβαια, σε αυτές τις χώρες, οι μαθητές δεν «σπρώχνονται» να κάνουν πράγματα πέρα από τις δυνατότητες και τις δεξιότητες που έχουν. Υπάρχει από νωρίς, μέσω εξετάσεων (ναι, στην Ιαπωνία οι πρώτες επίσημες εξετάσεις είναι στην δικιά μας Τρίτη δημοτικού) ξεδιάλεγμα και κατάλληλος εκπαιδευτικός προσανατολισμός – πράγματα που σε εμάς θα ακούγονταν ρατσιστικά.

Πρόταση: Εκσυγχρονίζουμε τα προγράμματα σπουδών ώστε να προσφέρουν γνώσεις πιο κοντά στις σύγχρονες απαιτήσεις, να εξασφαλίζουν ότι όλα τα παιδιά έχουν τις απαραίτητες βασικές γνώσεις ώστε να μπορούν να προστατευτούν και να λειτουργήσουν ως ενήλικοι πολίτες και τα προσανατολίζουμε σε τομείς που να μπορούν να τους εξασφαλίσουν αργότερα εργασία: Δεν έχει νόημα να παράγεις πληθώρα επιστημόνων σε υπερκορεσμένους τομείς και να δημιουργείς χιλιάδες υποψήφιους οικονομικούς μετανάστες.

Υπάρχει περίπτωση να γίνει κάτι τέτοιο; Υπάρχουν άνθρωποι που θα υπερβούν το λεγόμενο πολιτικό κόστος και θα πάρουν δύσκολες αποφάσεις; Το μέλλον θα δείξει, όμως τα μέχρι στιγμής δείγματα μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι.